نقاشی قهوه خانه ای نقاشی قهوه خانه‌ای اصطلاحی است برای نوعی نقاشی روایی با سوژه‌ای مذهبی یا رزمی و گاهی بزمی که توسط هنرمندان مکتب ندیده با تکنیک رنگ‌روغن نقاشی می‌شد. این هنر متقارن با دوران جنبش مشروطیت، براساس سنت‌های هنر مردمی و دینی و متاثر از نقاشی طبیعت گرای رایج در آن زمان می‌باشد. نقاشان این رشته برای آثار خود عنوان «خیالی‌سازی» را برگزیده بودند تا از نقاشانی که به واقعیت عینی می‌پرداختند مجزا باشند. نقاشی قهوهخانهای که پدیده‌ای منحصر به فرد در هنر معاصر ایران است از جهات مختلف، چه از حیث جامعه شناسی و چه به لحاظ فرهنگی و زیبایی شناسی حائز اهمیت است. با توجه به اهمیت این هنر فروشگاه اینترنتی پرنون در طی چند مقاله مختلف تمام موضوعات مربوط به نقاشی قهوه خانه‌ای را مورد بررسی قرارد داده است که پس از مطالعه این مطلب میتوانید به مقاله تاریخچه نقاشی قهوه خانه‌ای مراجعه کنید.
شما همراهان سایت عین گراف میتوانید با کلیک بر روی این لینک ۳۹ تصویر باکیفیت نقاشی قهوه خانه ای را دریافت کنید.
مبداء این هنر، سنت قصه‌خوانی و مرثیه‌سرایی و تعزیه‌خوانی در ایران است که پیشینهٔ آن به سده‌ها پیش از ایجاد قهوه‌خانه‌ها و چای‌خانه‌ها می‌رسد. این نقاشی به دست هنرمندانی مکتب ندیده پدیدار شد. در اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی همزمان با جنبش مشروطهٔ ایران، این هنر ایرانی اوج گرفت. پس از آن در دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ خورشیدی، این شیوه مورد توجه هنرمندان مدرنیست ایرانی به ویژه اهالی مکتب سقاخانه قرار گرفت.
درون‌مایهٔ این شیوهٔ نقاشی موضوعات رزمی، مذهبی و بزمی بوده‌است. نقاشی قهوه‌خانه در تاریخ نقاشی ایران پدیده‌ای نوظهور بوده که تلفیقی از ارزش‌های مذهبی و میهنی ایرانیان است و بیشتر دارای نقش‌هایی از حماسه‌های جانبازی و ایثار پیشوایان دینی ایرانیان و امامان شیعه، و نیز پهلوانان ملی ایران می‌باشد. درون‌مایهٔ بسیاری از این نقاشی‌ها حادثهٔ عاشورا و حکایات شاهنامه است که بر دیوارها نقاشی شده‌است.
« نقاشی قهوه خانه، بازتابی اصیل و صادق از هنر هنرمندانی عاشق، تنها و دلسوخته‌است. هنرمندانی مظلوم و محروم از تبار مردم ساده دل و آیینه صفت کوچه و بازار، آنانی که از پس قرنها سکوت، زیر سقف تاریک قهوه خانه‌ها در خلوت عارفانه تکیه‌ها و حسینیه‌ها، در سر هر کوی و برزنی، چشم در چشم مردم دوختند و در محفل پر انس و الفت آنان، بغض معصومانه شان را یکباره شکستند. در ستایش راستی‌ها و مردانگی‌ها نقشها زدند و حکایت کژیها و پلیدیها کردند. رنگ سرخی نشاندند بر تن بوم و دیوار که گویی لخته لخته خونهای خشکیده مظلومیتهای از یاد رفته بود و رنگ سبزی گزیدند به پاس یاد بهار سر سبز و پر طراوت روح و اندیشه راستان و آزادگانی که در جان و دل و خیال و باور مردم قرنهای قرن، نسل به نسل، سینه به سینه، تا به روزگارشان به یادگار مانده بود و چه جاودانه و همیشه پایدار و ماندنی. »
کاربرد نقاشی قهوهخانهای
از نقاشی‌های قهوهخانهای بیشتر در قهوه‌خانه‌ها، ایوان حسینیه‌ها، تکیه‌ها، بر سـکوی زورخـانه‌ها، سقاخانه‌ها، پرده‌خوانی درویشان، امام‌زاده‌ها، مقابر مـتبرک و مـساجد اسـتفاده مـی‌شود.
نـقاشان معروف سبک نـقاشی قـهوه‌خانه‌ای
1.حسین قوللر آقاسی
حـسین قـوللر بنیانگذار سبک نقاشی قهوهخانهای است و از کودکی همراه پدرش، علیرضا قوللر آقاسی، بوده، نزد او شاگردی کـرده و هـنر میناکاری را نیز تجربه کرده است. حـسین قـوللر آقاسی سـردمدار نـقاشی قـهوه‌خانه‌ای با مضمون حماسی اسـت.
2.محمد مدبر
محمد مدبر قبل از پرداختن به نقاشی، در تعزیه ی تکیه ی دولت نقش طفلان مسلم را بازی کـرده بـود. در برابر تابلوهایش اشک فراوان می‌ریخت. او در تـمام عـصر خـدمتگزار فـرهنگ عـامّه بود و از کشیدن تـصاویر مـذهبی هیچ‌گاه چشم‌پوشی نمی‌کرد.قلبی رئوف داشت،ولی عصبانی و تندمزاج بود؛ به‌طوری‌که کمتر شاگردی او را تاب می‌آودر؛برخلاف حسین آقـا کـه از نـظرهای مردم سود می‌برد.او نظر مردم و حتی سـفارش‌دهنده را تـا حـد زیـادی نـادیده مـی‌گرفت و تنها نظر خود را با طرح و رنگ اعمال می‌کرد و کارهایش کمی به طبیعت‌گرایی فرنگی‌ها متمایل بود.محمد مدبر سردمدار نقاشی قهوهخانهای با مضمون مذهبی است.
بلوکی‌فر شاگرد حـسین قوللر بود و در آثارش ذوق مایهء کار حسین آقا و محمد مدبر را دارد.از نمونه کارهای او«جنگ تاریخی خیبر»، «بارگاه سلیمان»، «کشته شدن سهراب به دست رستم» و «بارگاه کیخسرو»(1334.ق) است.
با عضویت در کانال تلگرام عین گراف میتوانید طرح و پکیج های رایگان با موضوعات مختلف را دانلود کنید.
منبع: نقاشی قهوه خانه ای در دوره قاجار – مجید ساریخانی
